Konferencja zorganizowana przez Katedrę Informacji Naukowej i Bibliologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy odbyła się w dniach 8-9 października w pięknym zespole pałacowo-parkowym w Ostromecku. Tegoroczne spotkanie było poświęcone nowym obliczom przestrzeni informacyjnej w dobie Web2.0. Celem konferencji było podjęcie dyskusji nad zmianami w przestrzeni informacyjnej pod wpływem nowych technologii, szczególnie w dobie sieci i usług 2.0 (interaktywnych), roli mediów w przestrzeni informacyjnej Internetu drugiej generacji,  procesom tworzenia, wyszukiwania i udostępniania zasobów multimedialnych, jak i roli bibliotek, muzeów i archiwów w tych   procesach. Ważnym tematem dyskusji były również  nowe kanały komunikacji naukowej i ich wykorzystanie przez twórców i użytkowników informacji, rola i promocja usług biblioteczno-informacyjnych w przestrzeni informacyjnej Internetu drugiej generacji.

Uczestnicy konferencji mieli okazję wysłuchać 22 referatów, które były przedstawione w czterech sesjach. Sesje merytoryczne były poprzedzone przywitaniem zebranych gości przez dr hab. Annę Koziczak, prof. nadzw., dziekana Wydziału Administracji i Nauk Społecznych, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ks. dr. hab. Zdzisława Kropidłowskiego, prof. nadzw. , kierownika katedry Informacji Naukowej i Bibliologii UKW i sekretarza konferencji dr Katarzynę Domańską. Konferencję uświetnili swoją obecnością dyrektorzy bibliotek regionu: dr Krzysztof Nierzwicki, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, Bożena Bednarek-Michalska, z-ca dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, Ewa Pronobis-Sosnowska, dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Bydgoszczy, Ewa Stelmachowska, dyrektor i Danuta Kaczmarek, z-ca dyrektora Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy oraz Lidia Derfert-Wolf przedstawiciel Biblioteki Głównej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. W czasie konferencji referaty wygłosili zarówno przedstawiciele środowisk akademickich kształcących w zakresie bibliotekoznawstwa, informacji naukowej, informatologii jak i pracownicy bibliotek naukowych.

Referat inaugurujący I sesję- Informatologia i informacja a przestrzeń Internetu (przewodniczyła tej sesji dr hab. Ewa Głowacka) pt. iSchools – nieunikniony etap ewolucji czy koncepcja kształcenia z zakresu informatologii? wygłosiła dr hab. Małgorzata Fedorowicz-Kruszewska (UMK Toruń). Omówiła koncepcje iSchools - szkół wyższych, których celem jest rozwój nauki o informacji (i-Field), promowanie interdyscyplinarnego podejścia do zarządzania informacją oraz koncentracja na informacji, jako przedmiocie badań i edukacji. Bardzo interesujące było przedstawianie najnowszych zmian w zakresie edukacji pracowników informacji naukowej i bibliotekoznawstwa, zmian nazw kierunku i ich tendencji rozwoju w Polsce. Drugi referat Prywatność internetowa – zagrożenia i ochrona zaprezentował dr Piotr Siuda (UKW Bydgoszcz), w którym przedstawił sprawy związane z naruszeniami prywatności internetowej użytkowników sieci. Celem wystąpienia była próba teoretycznego uporządkowania kwestii naruszeń. Autor interpretując różne doniesienia akademickie – dokonał konceptualizacji prywatności internetowej, wskazał podstawowe typy jej naruszeń oraz sposoby przeciwdziałania im. Kolejny referat był poświęcony problematyce Bazy wiedzy DBpedia - semantyczne oblicze Wikipedii i został przedstawiony przez dr Iwonę Filipowicz (UKW Bydgoszcz). Autorka omówiła nowe oblicze Wikipedii – nieustannie rozwijającą się bazę wiedzy DBpedię w kontekście stosowanych technologii oraz narzędzi semantycznych. Tematykę Cyberprzemoc - nowy rodzaj patologii społecznej związany z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych przybliżyła dr Magdalena Cyrklaff (WSB Toruń). Autorka opisała jeden z nowych rodzajów patologii komunikowania występujących w Internecie, a mianowicie cyberprzemoc. Dokonała ustaleń definicyjnych i opisała przyczyny pojawiania się e-przemocy, omówiła jej atrybuty oraz rodzaje.

Przerwę obiadową uczestnicy konferencji spędzili w przepięknym barokowym Pałacu Starym w Ostromecku, zwiedzając wystawę fortepianów i zapoznając się z historią obiektu.

Drugiej sesji Nowe technologie w przestrzeni informacyjnej przewodniczyła dr hab. Jolanta Dzieniakowska a otworzyła ją referatem Ukryty Internet – nowe podejście, dr Natalia Pamuła-Cieślak (UMK Toruń). Wystąpienie było próbą nowego spojrzenia na zjawisko sieci głębokiej przez pryzmat zmieniających się technologii i skutków, jakie mają one dla udostępniania i wyszukiwania informacji. Dokonała analizy rynku wyszukiwawczego w Internecie poprzez prześledzenie trendów rozwojowych zarówno najpopularniejszych, jak i wyspecjalizowanych interfejsów wyszukiwawczych, opisała je w kontekście zachowań informacyjnych użytkowników sieci www. Następny referat poświęcony Crowdfunding  -  alternatywne źródło finansowania w dobie Web 2.0 przedstawiła dr Małgorzata Kowalska (UMK Toruń). Omówiła istotę crowdfundingu, wskazała istniejące modele finansowania społecznościowego i rodzaje inicjowanych projektów. Szczególną uwagę skupiła na omówieniu wybranych polskich przykładów platform crowdfundingowych i dokonała ich oceny efektywności prowadzonych inicjatyw, zwłaszcza tych realizowanych przez instytucje GLAM (galleries, libraries, archives, museums). W kolejnym wystąpieniu tej sesji dr Katarzyna Domańska (UKW Bydgoszcz) przybliżyła problematykę Serwisów edukacyjnych w przestrzeni Web 2.0. Autorka dokonała analizy zawartości serwisów edukacyjnych Witryn www, które można zaliczyć do edukacyjnych, przeznaczonych przede wszystkim dla uczniów i nauczycieli. Podzieliła je na kilka grup: oficjalne strony urzędów i instytucji (szczebla ogólnopolskiego i regionalnego) zajmujących się oświatą, specjalistyczne serwisy prowadzone przez wspomniane urzędy i instytucje, polskojęzyczne strony oświatowych programów unijnych, witryny edukacyjne prowadzone przez wydawnictwa, serwisy organizacji pozarządowych działających w sferze edukacji oraz strony tworzone przez przedsiębiorstwa i osoby prywatne. Tematyka Wpływu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) na zmiany w bibliotekach akademickich została poruszona przez mgr Edytę Kołodziejczyk (Biblioteka Politechniki Łódzkiej). Autorka omówiła transformacje jakie zachodzą w technologii, badaniach naukowych, uczeniu się i nauczaniu, które wyznaczyły bibliotekom nowy kierunek. Technologia informacyjno-komunikacyjna (ICT) znalazła zastosowanie w każdej strefie działalności bibliotecznej i objęła swoim zasięgiem m. in. kwestie zarządzania, organizację przestrzeni, sposób świadczenia usług, system komunikacji z użytkownikiem. Na zakończenie tej sesji mgr Marcin Karwowski (UMK Toruń) w wystąpieniu Analiza biblioblogów, jako kanałów komunikacji naukowej dokonał analizy ilościowej i jakościowej zawartości wybranych blogów naukowych i popularnonaukowych z dziedziny bibliologii i informatologii. Sprawdził, jaki wpływ mają edukacja i miejsce pracy autora, na tematykę publikowanych postów oraz ich częstotliwość. Wyniki analizy przedstawił w formie: zestawień ilościowych i treściowych publikowanych informacji, sylwetek blogerów, rankingu najaktywniejszych blogerów oraz katalogu blogów z podziałem tematycznym.

III sesja Biblioteki w przestrzeni informacyjnej sieci WWW, prowadzona była przez dr hab. Zdzisława Gębołysia, prof. nadzw., a otwierało ją wystąpienie dr hab. Jolanty Dzieniakowskiej (UJK Kielce) Biblioteki szkolne w cyberprzestrzeni? Uwagi o promocji książnic szkół podstawowych. Referat był próbą oceny, w jakim stopniu i z jakim skutkiem biblioteki szkół podstawowych wykorzystują nowe technologie w swych działaniach promocyjnych. Stosowanie nowych mediów zwiększa szanse na wzrost zainteresowania biblioteką, a także na nawiązanie kontaktu z dziećmi i młodzieżą, również w sferze relacji bezpośrednich. Dr Stanisław Skórka (Biblioteka Główna Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie) zaprezentował tematykę Katalogi bibliotek w smartfonach. Analiza użyteczności i architektury informacji. Przedstawił wyniki badań pilotażowych wybranych elektronicznych katalogów bibliotek w wersji na smartfony. Analizie porównawczej poddał architekturę informacji i użyteczność aplikacji. Następny prelegent dr Paweł Marzec (UKW Bydgoszcz) przybliżył problematykę Dostępność serwisów internetowych różnych typów bibliotek na urządzeniach mobilnych, która bardzo dobrze korelowała z poprzednim wystąpieniem. Omówił badania dotyczące dostępności serwisów internetowych różnych typów bibliotek na urządzeniach mobilnych, wyniki analizy ilościowej oraz jakościowej serwisów lub aplikacji mobilnych wybranych typów bibliotek w Polsce. Celem przedstawionych badań była próba określenia stopnia realizacji usług bibliotecznych w zakresie Internetu mobilnego. Dr Monika Olczak-Kardas (UJK Kielce) na wybranych przykładach zaprezentowała Strony internetowe bibliotek pedagogicznych – narzędziem promocji i komunikacji z użytkownikiem. Autorka dokonała analizy stron internetowych wybranych bibliotek pedagogicznych. Określiła, w jakim stopniu i do jakich celów biblioteki wykorzystują nowe technologie. Problematykę Obecność druków włocławskich 1850-1918 w bibliotekach cyfrowych omówiła dr Bernardeta Iwańska-Cieślik (UKW Bydgoszcz). Dokonała analizy zawartości bibliotek cyfrowych pod kątem występowania druków włocławskich. Zamykające tę sesję wystąpienie, a tym samym pierwszy dzień obrad, to referat Dr Jolanty Hys (Biblioteka Narodowa w Warszawie), pt. Klasyfikacje w dobie Internetu. Autorka omówiła klasyfikacje biblioteczne uniwersalne (Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna; Klasyfikacja Dziesiętna Deweya; Klasyfikacja Biblioteki Kongresu) oraz klasyfikacje dziedzinowe (Mathematics Subject Classification; National Library of Medicine Classification; ACM Computing Classification System; Iconclass; Klasyfikacja Dziedzinowa Książek w Bibliotece Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II) w aspekcie ich funkcjonowania w katalogach bibliotek w XXI wieku.

Drugi dzień konferencji, ostatnią sesję Zasoby informacyjne w przestrzeni Internetu, prowadziła i moderowała dr hab. Małgorzata Fedorowicz – Kruszewska a rozpoczął referat dr Elżbiety Pokorzyńskiej (UKW Bydgoszcz) na temat Bazy opraw zabytkowych. Zostały przybliżone i porównane niektóre bazy opraw, przedstawiono refleksję nad wybranymi elementami opracowania, ich wartością i celowością. Standaryzacja elementów opisu, możliwości wyszukiwawcze, możliwość dodawania obiektów oraz poprawiania opisów, szerokie upowszechnienie w Internecie to argumenty, które skłaniają do tworzenia tego rodzaju kolekcji cyfrowych. Obecność elementów Web 2.0 w serwisach branży wydawniczo-księgarskiej omówiła dr Wanda Ciszewska (UMK Toruń). Autorka podjęła próbę oceny funkcjonalności serwisów branżowych wydawniczo-księgarskich jako źródła informacji, a zarazem profesjonalnego wsparcia w działalności zawodowej. Dr Kazimierz Adamczyk (Biblioteka Uniwersytecka, UKW Bydgoszcz) zaprezentował tematykę Przestrzeń informacji cyfrowej w Bibliotece Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, którą przygotował wraz z innymi pracownikami biblioteki, mgr Małgorzatą Zmitrowicz i mgr. Maciejem Weryho. Zaprezentował najważniejsze obszary działalności Biblioteki UKW w przestrzeni obiegu informacji cyfrowej, dystrybuowanej online. Są wśród nich zarówno klasyczne, tradycyjne funkcje biblioteki, realizowane obecnie w wersji elektronicznej, jak katalog biblioteczny czy bibliografia publikacji pracowników uniwersytetu, ale także inicjatywy powstałe już w dobie cyfrowej, z pełnym wykorzystaniem jej specyfiki, jak biblioteka cyfrowa, repozytorium, blog czy Archiwum Historii Mówionej. Kolejne wystąpienie poświęcone było Systemom CMS a Web 2.0, zaprezentowane przez mgr. Mariusza Jarockiego (UMK Toruń), który omówił trzy najpopularniejsze Systemy Zarządzania Treścią – WordPress, Joomla! i Drupal. Autor zwróci szczególną uwagę na możliwości ich współpracy z serwisami społecznościowymi, blogami, podcastami i serwisami wiki, a także na występujące w nich mechanizmy nadawanie tagów. Górska przestrzeń informacyjna Internetu to tytuł wystąpienia dr Beaty Przewoźnik (UŚ Katowice). Dokonała analizy i oceny zjawiska górskiej informacji internetowej w dobie 2.0. Podstawą analizy zjawiska informacji górskiej w Internecie były głównie obecne w elektronicznej formie czasopisma górskie dostępne online (m.in. Gazeta Górska, Górska Gazeta Internetowa, Magazyn Turystyki n.p.m. i inne) oraz strony bibliotek górskich ( CBG PTTK w Krakowie, Biblioteki Głównej PTTK w Warszawie, biblioteki studenckich kół przewodnickich). Przedstawiła wymianę informacji na różnego typu forach internetowych. Dokonała kategoryzacji wersji elektronicznych czasopism górskich (częstotliwość, objętość, stałe działy, sposób kontaktu i wymiany z czytelnikami itp.). Dr Dariusz Spychała (UKW Bydgoszcz) przybliżył problematykę Antyk w Internecie, omówił kolekcje cyfrowe zawierające treści antyczne. Ostatni referatem, zamykającym konferencję było wystąpienie ks. dr hab. Zdzisława Kropidłowskiego na temat „Republika Listów” online. Autor przedstawił projekt zatytułowany „Republika Listów” (Early Modern Letters Online - EMLO), który jest realizowany przez środowisko Bodleian Digital Library Systems and Services (BDLSS) przy współpracy z Wydziałem Humanistycznym Uniwersytetu Oxfordzkiego i dzięki finansowaniu Fundacji Andrew W. Mellona. Projekt ten stawia sobie za cel opublikowanie w przestrzeni WEB 2.0 wszystkich zachowanych listów z lat 1550-1750.

Dr hab. Ewa Głowacka i dr hab. Małgorzta Fedorowicz-Kruszewska dokonały podsumowania dwóch dni konferencji i zainicjowaly ożywioną dyskusję merytoryczną. Wygłoszone referaty ukażą się w monografii pokonferencyjnej.

 

Katarzyna Domańska