dr hab. Zdzisław Gębołyś prof. nadzw.
Grant MSZ RP na przygotowanie Bibliografii druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 roku – umowa nr: WK-U-2014 zawarta w dniu 27 sierpnia 2014 r. pomiędzy Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Wilnie a Stowarzyszeniem Naukowców Polaków na Litwie.
Grant Ministerstwa Kultury Republiki Litewskiej na przygotowanie Bibliografii druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 roku – umowa nr TM-85 zawarta 31 października pomiędzy Ministerstwem Kultury Republiki Litewskiej a Stowarzyszeniem Naukowców Polaków na Litwie na wykonanie projektu pt.: Bibliografia druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 r.
Charakterystyka
Projekt był realizowany w okresie od 27 VIII do 15 XII 2014 roku. W pierwszym etapie został zebrany materiał bibliograficzny w drodze kwerendy w polskich i litewskich bibliotekach naukowych. W kolejnej fazie realizacji projektu zebrany materiał został poddany ocenie i selekcji. W rezultacie weryfikacji wykonanej na podstawie autopsji zostały wybrane do spisu bibliograficznego wyłącznie pozycje spełniające założenia metodyczne. W szczególności wybór determinowany był następującymi kryteriami:
- Zasięg językowy: polski oraz dwu- oraz trójjęzyczne, np. polsko-litewskie, polsko-rosyjskie, polsko-litewsko-rosyjskie.
- Zasięg formalno-wydawniczy: druki zwarte, druki ciągłe, zbiory specjalne.
- Zasięg formalno-piśmienniczy - nieograniczony.
- Zasięg terytorialny: Litewska SRRR, Litwa.
- Zasięg autorski: wszyscy autorzy bez względu na narodowość.
- Zasięg chronologiczny: 1944 do 2014.
- Zakres: bibliografia pełna, obejmująca całość produkcji wydawniczej oraz wszystkie dziedziny wiedzy.
Materiał bibliograficzny w trzecim etapie tworzenia bibliografii został uporządkowany stosownie do tematyki poszczególnych pozycji bibliograficznych w układzie działowym. Czwarty etap realizacji projektu polegał na opracowaniu trójjęzycznego wstępu, spisu treści (polski, litewski, rosyjski) oraz czterojęzycznego streszczenia (także po angielsku) do bibliografii.
Podsumowanie
Projekt pt. Bibliografia druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 r. przygotowany przez Z. Gębołysia w formie maszynopisu odpowiada celom i założeniom postawionym we wniosku projektowym. Autorowi udało się zebrać rozproszoną dotąd polską produkcję wydawniczą z obszaru Litwy. Bibliografia spełnia postawione w projekcie cele:
- Udokumentowanie dorobku polskiego i polskojęzycznego.
- Pokazanie wkładu polskiego w rozwój kultury i oświaty na Litwie po II wojnie światowej.
- Pokazanie roli polskiej mniejszości narodowej w zachowaniu i rozwijaniu tożsamości świadomości narodowej.
- Pokazanie wkładu polskiej mniejszości narodowej w rozwój intelektualny Litwy.
- Pokazanie polsko-litewskiej i polsko-rosyjskiej współpracy w zakresie dokumentowania życia kulturalnego, oświatowego i naukowego powojennej Litwy.
Projekt przyczynia się do integracji narodowości zamieszkujących Litwę. Ponadto bibliografia pokazuje różnorodne działania kulturalne, naukowe, oświatowe Polaków na Litwie, częstokroć splecione silnie z inicjatywami samorządowymi, państwowymi, ujawnia też liczne wspólne inicjatywy wydawnicze Polaków, Litwinów, Rosjan, Białorusinów, a także produkcję wydawniczą w języku polskim litewskich instytucji skierowaną do polskiego odbiorcy. Bibliografia przedstawia również wsparcie państwa polskiego dla inicjatyw wydawniczych Polaków na Litwie.
W 2015 roku, jeżeli uda się pozyskać odpowiednie środki, planowane jest wydanie bibliografii w formie książkowej. W dalszej fazie planowane jest stworzenie komputerowej bazy danych, która na bieżąco będzie rejestrować wydawane na Litwie dokumenty książkowe i nieksiążkowe w języku polskim.