Katedra Prasoznawstwa i Informatologii

dr hab. Zdzisław Gębołyś prof. nadzw.

Grant MSZ RP na przygotowanie Bibliografii druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 roku – umowa nr: WK-U-2014 zawarta w dniu 27 sierpnia 2014 r. pomiędzy Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Wilnie a Stowarzyszeniem Naukowców Polaków na Litwie.

Grant Ministerstwa Kultury Republiki Litewskiej na przygotowanie Bibliografii druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 roku – umowa nr TM-85 zawarta 31 października pomiędzy Ministerstwem Kultury Republiki Litewskiej a Stowarzyszeniem Naukowców Polaków na Litwie na wykonanie projektu pt.: Bibliografia druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 r.

Charakterystyka

Projekt był realizowany w okresie od 27 VIII do 15 XII 2014 roku. W pierwszym etapie został zebrany materiał bibliograficzny w drodze kwerendy w polskich i litewskich bibliotekach naukowych. W kolejnej fazie realizacji projektu zebrany materiał został poddany ocenie i selekcji. W rezultacie weryfikacji wykonanej na podstawie autopsji zostały wybrane do spisu bibliograficznego wyłącznie pozycje spełniające założenia metodyczne. W szczególności wybór determinowany był następującymi kryteriami:

  • Zasięg językowy: polski oraz dwu- oraz trójjęzyczne, np. polsko-litewskie, polsko-rosyjskie, polsko-litewsko-rosyjskie.
  • Zasięg formalno-wydawniczy: druki zwarte, druki ciągłe, zbiory specjalne.
  • Zasięg formalno-piśmienniczy - nieograniczony.
  • Zasięg terytorialny: Litewska SRRR, Litwa.
  • Zasięg autorski: wszyscy autorzy bez względu na narodowość.
  • Zasięg chronologiczny: 1944 do 2014.
  • Zakres: bibliografia pełna, obejmująca całość produkcji wydawniczej oraz wszystkie dziedziny wiedzy.

Materiał bibliograficzny w trzecim etapie tworzenia bibliografii został uporządkowany stosownie do tematyki poszczególnych pozycji bibliograficznych w układzie działowym. Czwarty etap realizacji projektu polegał na opracowaniu trójjęzycznego wstępu, spisu treści (polski, litewski, rosyjski) oraz czterojęzycznego streszczenia (także po angielsku) do bibliografii.

Podsumowanie

Projekt pt. Bibliografia druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 r. przygotowany przez Z. Gębołysia w formie maszynopisu odpowiada celom i założeniom postawionym we wniosku projektowym. Autorowi udało się zebrać rozproszoną dotąd polską produkcję wydawniczą z obszaru Litwy. Bibliografia spełnia postawione w projekcie cele:

  • Udokumentowanie dorobku polskiego i polskojęzycznego.
  • Pokazanie wkładu polskiego w rozwój kultury i oświaty na Litwie po II wojnie światowej.
  • Pokazanie roli polskiej mniejszości narodowej w zachowaniu i rozwijaniu tożsamości świadomości narodowej.
  • Pokazanie wkładu polskiej mniejszości narodowej w rozwój intelektualny Litwy.
  • Pokazanie polsko-litewskiej i polsko-rosyjskiej współpracy w zakresie dokumentowania życia kulturalnego, oświatowego i naukowego powojennej Litwy.

Projekt przyczynia się do integracji narodowości zamieszkujących Litwę. Ponadto bibliografia pokazuje różnorodne działania kulturalne, naukowe, oświatowe Polaków na Litwie, częstokroć splecione silnie z inicjatywami samorządowymi, państwowymi, ujawnia też liczne wspólne inicjatywy wydawnicze Polaków, Litwinów, Rosjan, Białorusinów, a także produkcję wydawniczą w języku polskim litewskich instytucji skierowaną do polskiego odbiorcy. Bibliografia przedstawia również wsparcie państwa polskiego dla inicjatyw wydawniczych Polaków na Litwie.

W 2015 roku, jeżeli uda się pozyskać odpowiednie środki, planowane jest wydanie bibliografii w formie książkowej. W dalszej fazie planowane jest stworzenie komputerowej bazy danych, która na bieżąco będzie rejestrować wydawane na Litwie dokumenty książkowe i nieksiążkowe w języku polskim.